عمل‌کرد مادران شهر سمنان در زمینه مصرف مکمل آهن در شیرخواران و عوامل مرتبط با آن

  سابقه و هدف: آنمی فقر آهن از شایع‌ترین کمبودهای تغذیه‌ای در کودکان است و بر این اساس استفاده از مکمل آهن از استراتژی‌های مقابله با آن است. این مطالعه به بررسی عملکرد مادران در زمینه مصرف مکمل آهن در شیرخواران 24-6 ماهه پرداخته است. مواد و روش‌ها: 400 مادر مراجعه‌کننده به مراکز بهداشتی-درمانی شهر سمنان در سال 1392 به روش آسان انتخاب و عملکرد آنان در حیطه‌های خوراندن مکمل به شیرخوار، زمان شروع، میزان مصرف آن و چگونگی انجام مراقبت‌های لازم در زمان خوراندن مکمل بررسی شد. تعریف عملکرد مطلوب در مورد خوراندن مکمل، خوراندن آن در روز قبل از مراجعه، در خصوص زمان شروع، آغاز مکمل از 6 ماهگی (برای شیرخواران با وزن طبیعی) و هنگام رسیدن به 2 برابر وزن تولد (در مورد شیرخواران با وزن کم‌تر از 2500 گرم) و در خصوص میزان مکمل، خوراندن 15 قطره بوده است. از طرفی انجام تمام مراقبت‌ها هنگام خوراندن مکمل به‌عنوان عملکرد خوب تلقی شده است. یافته‌ها: 73درصد، 5/94درصد و 4/89درصد مادران شرکت‌کننده، به ترتیب از نظر خوراندن مکمل آهن، زمان شروع مکمل و میزان آن عملکرد مطلوبی داشتند. شانس خوراندن مکمل آهن به کودک در مادرانی که مراجعه‌ی منظمی جهت دریافت مراقبت برای کودک خود داشتند، 56/4 برابر مادرانی بوده است که مراجعه‌ی نا‌منظمی داشته‌اند (001/0P< ،33/8-94/2CI: 95% ،56/4=OR). هم‌چنین با افزایش رتبه‌ی تولد شانس خوراندن مکمل آهن کم شده است (009/0=P ،90/0-47/0CI: 95% ،65/0=OR) بین عملکرد مادران در مورد زمان شروع مکمل آهن  (037/0=P ،2/24-10/1CI: 95% ،2/5=OR) و شغل پدر ارتباط معنی‌داری مشاهده شد. شایع‌ترین علت عملکرد نامطلوب مادران در مورد خوراندن مکمل فراموشی مادر (2/54درصد) بوده است. مرتبط با نحوه انجام مراقبت‌ها در زمان خوراندن مکمل 6/46درصد مادران عملکرد خوب، 6/23درصد عملکرد متوسط و 8/29درصد عملکرد ضعیف داشتند. نتیجه‌گیری: یافته‌ها نشان داد، عملکرد مادران به‌ویژه مرتبط با خوراندن مرتب مکمل به شیرخواران نیازمند ارتقاء است. افزایش آگاهی و پیگیری مادران به ویژه مادران با مراجعه‌ی نامنظم به مراکز بهداشتی، مادران دارای کودکان با رتبه تولد بیش‌تر و همسران کارگر، ضروری است.